مقایسه سه روش بارگذاری فشاری، خزشی و مگنس تیلور در اندازه گیری سفتی میوه کیوی

چکیده: تعیین رسیدگی مهمترین قسمت در ارزیابی کیفیت درونی میوه ها می باشد که به عواملی مانند میزان مواد جامد محلول، سفتی بافت و ph بستگی دارد. شاخص سفتی و مقاومت بافت محصولات کشاورزی در مقابل اعمال فشار از خصوصیات کیفی محصول محسوب شده و امروزه شاخص سفتی به عنوان یک روش ساده و سریع در تعیین برخی خصوصیات فیزیولوژی محصول پس از برداشت، نظیر میزان رسیدگی محصول، مورد استفاده قرار می گیرد. در تحقیق حاضر با انجام آزمون هایی با دستگاه کشش-فشار به بررسی و مقایسه سه روش خزشی ، فشاری و مگنس تیلور در اندازه گیری سفتی دو رقم میوه کیوی در چهار مرحله زمانی برداشت پرداخته شد. علاوه بر این برخی خواص فیزیکی(جرم مخصوص حقیقی، قطر میانگین هندسی و حسابی و ضریب کرویت) دو رقم در 4 مرحله زمانی نیز تعیین شده و مورد بررسی قرارگرفت. طی یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی اثر عامل های مستقل شامل چهار مرحله زمانی برداشت(0، 20،40 و روز60)، رقم محصول(هیوارد و برونو)، اثر عامل بارگذاری(صفحه ای و استوانه ای) و سطح بار مرده(20، 30 و 40 نیوتن) در روش خزشی و اثر سرعت اعمال بار(10 و mm/min 60) در روش فشاری بر متغیرهای وابسته شامل میزان مواد جامد محلول و ph در روش شاهد، سفتی و انرژی نفوذ در روش پانچ ، تغییر شکل در نقطه گسیختگی، نیروی گسیختگی و انرژی گسیختگی روش فشاری و متغیر های هفتگانه منحنی خزش مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج آزمایش ها حاکی از اثر معنی دار رقم و زمان برداشت بر تمامی متغیرهای مورد بررسی بود. با افزایش زمان برداشت میزان مواد جامد محلول و میزان phدر هر دو رقم افزایش یافت. در تمامی روش ها میزان سفتی رقم هیوارد نسبت به رقم برونو بیشتر بود. نتایج بررسی های آماری نشان داد که به طور معنی دار بین پارامترهای روش شاهد و 3 روش دیگر که هر کدام بیان کننده معیاری از مقاومت بافت می باشند، همبستگی وجود دارد. بیشترین همبستگی را، در هر دو رقم، روش متداول پانچ با روش شاهد داشت. درعین حال نتایج آماری نشان داد بین پارامترهای سه گانه تغییر شکل منحنی خزش (e، f و g) و یکی از پارامتر شیب منحنی خزش(c) و مشخصه های کیفی میوه کیوی همبستگی وجود دارد. برمبنای نتایج آماری می توان پارامترهای منحنی خزش را، براساس یک رگرسیون خطی به عنوان شاخصی از سفتی بیان نمود، که مهمترین مزیت این روش غیر مخرب بودن آن می تواند باشد. همچنین بر اساس نتایج آزمون فشاری میانگین نیرو، تغییر شکل و انرژی در نقطه گسیختگی در رقم برونو به طور معنی دار کمتر از رقم هیوارد بود که نشان دهنده سفتی بیشتر رقم هیوارد در تمام مراحل برداشت بود. نتایج آزمایش ها حاکی از اثر معنی دار رقم میوه بر مشخصه های قطر میانگین هندسی وحسابی، ضریب کرویت ونسبت رعنایی بود، ولی فاکتور مذکور بر جرم مخصوص حقیقی اثر معنی دار نداشت.